ภาษาและวัฒนธรรมสัมพันธ์กันอย่างไร

ภาษาสะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่เป็นกำเนิดของภาษานั้นๆ เช่นการใช้สรรพนามในภาษาไทยเรียกผู้อื่นเสมือนเป็นญาติพี่น้องของตน เช่น พี่ น้อง คุณน้า คุณป้า สะท้อนให้เห็นถึงวิถีทางสังคมไทยที่มีพื้นฐานมาจากครอบครัวขยาย อีกตัวอย่างหนึ่งคือวัฒนธรรมไทยให้ความสำคัญกับวัยวุฒิ ดังนั้นบทบาทของคำว่า 'พี่' และ 'น้อง' จึงชัดเจน ในขณะที่ภาษาอังกฤษให้ความสำคัญกับบทบาททางเพศมากกว่าวัยวุฒิ ดังนั้นจึงแยกแยะระหว่าง 'brother' และ 'sister' โดยไม่สนใจแยกแยะว่าเป็น 'พี่ชาย' หรือ 'น้องชาย', 'พี่สาว' หรือ 'น้องสาว' ภาษายังเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยธำรงรักษาและถ่ายทอดวัฒนธรรมจากสังคมรุ่นหนึ่งสู่อีกรุ่นหนึ่ง เมื่อสังคมใดไม่มีภาษาแล้ววัฒนธรรมในสังคมนั้นย่อมสิ้นสุดลง แต่จะเป็นไปได้อย่างไรเล่าที่สังคมใดจะมีวัฒนธรรมโดยไม่มีภาษา ที่พอเป็นไปได้อาจเป็นว่ามีแต่ภาษาพูด ไม่มีภาษาเขียน เช่นนั้นแล้วการถ่ายทอดวัฒนธรรมจากรุ่นหนึ่งสู่อีกรุ่นหนึ่งก็อาจไม่ถูกต้องแม่นยำเท่ากับสังคมที่มีภาษาเขียน เพราะสามารถจดบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรได้ ด้วยเหตุเดียวกันนี้เมื่อวัฒนธรรมเปลี่ยน ภาษาก็เปลี่ยนตามยุคตามสมัย เพราะภาษาเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรม และในขณะเดียวกันวัฒนธรรมก็ต้องพื่งพาภาษาเป็นเครื่องมือถ่ายทอด ทั้งสองจึงสัมพันธ์กันและมีอิทธิพลต่อกันในลักษณะเช่นนี้